Parodontitis
Parodontitis (tandvleesontsteking) doet geen pijn en hindert je niet in het dagelijks leven. Maar de bacteriën die erbij betrokken zijn, kunnen nare en zelfs levensbedreigende chronische ziekten veroorzaken. Microbiologen in het UMCG doen er onderzoek naar.
Bacteriën zijn niet slim, wel ontzettend efficiënt. Hun doel in het leven is opname van voedingsstoffen, groeien, delen en zich vermenigvuldigen. Ten koste van hun concurrenten. Ze moeten dus altijd iets slimmer zijn dan de concurrentie en daarin ontwikkelen ze zich naar ‘next levels’.
Veel bacteriën heb je nodig, andere kun je missen als kiespijn. Een daarvan is Porphyromonas gingivalis, een bacterie die betrokken is bij parodontitis.
“Een gevaarlijke etterbak”, stelt Van Dijl. Tjakkes (microbioloog): “Het is een van de bacteriën die zich nestelt in de ruimte tussen tand en tandvlees, en tandplaque veroorzaakt. Wat weer leidt tot ontstoken tandvlees. Met als gevolg loszittende tanden en kiezen, het verlies van - een deel - van het gebit en aantasting van het kaakbot.”
Daar blijft het niet bij. Ze kunnen de ontsteking versterken met allerlei effecten in het lichaam als gevolg. Er zijn bijvoorbeeld verbanden met reumatoïde artritis (chronische gewrichtsontsteking), diabetes, zwangerschapsvergiftiging, Alzheimer, diabetes en atherosclerose.
Rasmanipulators
Maar verbanden zijn nog geen rechtstreekse oorzaken. “Bacteriën zijn rasmanipulators”, vertelt Van Dijl. “Ze scheiden eiwitten uit, die de samenstelling van onze cellen beïnvloeden. Daarmee zetten ze afweerreactie in gang, waardoor het lichaam gezonde cellen ziet als gevaarlijke indringers die vernietigd moeten worden. Dat manipulatieproces gaat via vele schakeltjes. Ik wil weten welke schakels dat zijn en wat daar gebeurt.”
Alle reden dus om parodontitis serieus te nemen, ook als je er geen last van hebt. Zeker als je beseft dat de onzichtbare wond meestal veel groter is dan je denkt. “Een geïnfecteerd oppervlak van vijfentwintig tot dertig vierkante centimeter is geen uitzondering”, aldus Tjakkes. “Met zo’n wond aan arm of been zou je in het ziekenhuis worden opgenomen.”